7 rzeczy które warto wiedzieć przed zakupem roweru gravelowego
Na rynku jest tak dużo rowerów gravelowych, że ciężko się zorientować co jest istotne podczas wyboru idealnej maszwpisem postaram się odpowiedzieć Tobie na 7 najważniejszych cech, które należy brać pod yny dla nas. Dzisiejszym uwagę przy wyborze i 8 jest tym dodatkiem, który to wszystko będzie spinał w całość. Zatem wymieńmy sobie to o czym będzie ten wpis:
Rynek rowerów gravelowych rośnie w zawrotnym tempie, oferując szeroką gamę modeli dostosowanych do różnych potrzeb i preferencji. W gąszczu dostępnych opcji łatwo się zgubić, dlatego dzisiaj przedstawimy osiem kluczowych cech, które warto wziąć pod uwagę podczas wyboru idealnej maszyny. Oto, na co zwrócić uwagę:
1. Standardy w rowerach gravelowych
Współczesne rowery gravelowe są zaprojektowane z myślą o wszechstronności i wytrzymałości. Jednym z istotnych i coraz częściej spotykanych standardów są sztywne osie kół, które zapewniają lepszą stabilność i precyzję jazdy, zwłaszcza na nierównym terenie. Dzięki nim rower „jedzie tam gdzie Ty tego chcesz”. Ponadto koła osadzone są bardzo stabilnie w ramie, a to ma znaczenie gdy używasz szerszych opon, które są na „styk” w ramie – o tym przeczytasz później. Ponadto sztywna oś to prostota w ustawieniu koła w ramie i „trafienie” w zacisk tarczą. Koło zawsze ląduje tam gdzie powinno. Przy zaciskach typu QR (szybkozamykacz) z otwartymi hakami kół zawsze trzeba na nowo ustawiać pozycję zacisku, by tarcza nie ocierała o klocek.
Kolejnym ważnym elementem są hamulce typu flat mount, które umożliwiają lepszą modulację siły hamowania i są bardziej estetyczne niż tradycyjne mocowania. Zacisk tego typu przykręcony jest na wylot przez cały widelec/ramę. Tym samym mimo swego niewielkiego gabarytu osiągnięto doskonale silną instalację eliminując jakiekolwiek luzy, które mogłyby powstać w wyniku drgań wywołanych przez proces hamowania. Można też zwrócić uwagę na fakt, że ten system umożliwia lepszą kontrolę nad rowerem gravelowym w różnych warunkach, nie tracąc przy tym jego aerodynamicznych właściwości – o ile ktoś to bierze pod uwagę.
Carbonowe sztywne widelce z taperowaną rurą sterową są standardem w wyższej klasy modelach, oferując doskonałe właściwości amortyzacyjne, redukując drgania zapewniając komfort jazdy nawet na długich dystansach. Jednocześnie pamiętajmy, że carbon zazwyczaj jest najlżejszym z materiałów i tym samym odchudzona zostaje finalna masa roweru. A lżejszy rower doskonale przyspiesza i świetnie się prowadzi.
2. Rodzaje materiałów do budowy ram: aluminium vs carbon vs stal chromowo-molibdenowa
Wybór materiału ramy jest jednym z kluczowych aspektów, które wpływają na właściwości jezdne roweru. Aluminium jest najpopularniejsze ze względu na lekkość i sztywność, co przekłada się na dynamiczną jazdę. Proces produkcji ram aluminiowych jest już doskonale opatentowany i dopracowany tak, by cena takich rowerów była optymalna na każdą kieszeń. Więcej o ramach aluminiowych przeczytasz tutaj. Carbon natomiast, oferuje wyjątkowe połączenie lekkości i tłumienia drgań, co czyni go idealnym wyborem dla tych, którzy szukają komfortu na długich trasach. Przy okazji (zazwyczaj) jest on najlżejszy z tych trzech wymienionych budulców. Carbonowe ramy w swej naturze będą droższe ponieważ każdorazowo jest to „ręczna robota”, a nie maszynowe spawanie profili. Czyli wszystko trwa tu dłużej. Stal chromowo-molibdenowa (CrMo) jest znana z trwałości i komfortu jazdy dzięki naturalnym właściwościom amortyzacyjnym, chociaż jest cięższa od aluminium i carbonu. Więcej o samej stali 4130 używanej do produkcji ram przeczytasz tutaj. Każdy z tych materiałów ma swoje unikalne zalety ale też wady, co sprawia, że wybór odpowiedniego zależy od preferencji użytkownika i planowanego zastosowania roweru. I tym wstępem zapraszam do naszego filmu, w którym rozwiewamy wszystkie wątpliwości dotyczące powielanych mitów o każdym z typów rodzajów materiałów używanych do budowy ram:
3. Typy graveli: wyścigowe, klasyczne, wyprawowe
Rowery gravelowe można podzielić na kilka głównych kategorii, w zależności od ich przeznaczenia. Gravele wyścigowe są lekkie, często wykonane z karbonu, i skonstruowane z myślą o prędkości. Charakteryzują się agresywną geometrią, co sprzyja szybkim reakcjom i dynamice jazdy. Klasyczne gravele posiadają zazwyczaj geometrię zbliżoną do rowerów szosowych typu endurance. Oferują one bardziej wyważoną geometrię, komfort jazdy i większą uniwersalność, idealne do codziennego użytkowania. Gravele wyprawowe są natomiast zaprojektowane z myślą o długich dystansach i dużym obciążeniu. Mają solidną konstrukcję, liczne punkty montażowe na bagażniki i torby, a także możliwość montażu szerokich opon, co umożliwia jazdę po różnorodnych nawierzchniach. Jak odczytywać geometrię graveli? Powstał o tym odcinek na naszym kanale, w którym postarałem się na przykładzie Marina Four Cornersa i Marina Headlandsa. Porównać wszystkie najbardziej kluczowe parametry w tabeli:
4. Rodzaje napędów w gravelach: Sram Apex, Shimano GRX i tańsze odpowiedniki
Systemy napędowe są kluczowym elementem wpływającym na komfort i efektywność jazdy. Sram Apex oraz Shimano GRX to popularne grupy napędów dedykowane rowerom gravelowym, oferujące szeroką gamę przełożeń i stabilność napędu na wybojach. Na nich jednak świat się nie kończy i są również inni producenci dowożący odpowiednią jakość w tym segmencie jak np. MicroSHIFT.
Shimano GRX jest najpopularniejsze, bo było pierwsze. Wyróżnia się licznymi opcjami z podwójnymi i pojedynczymi korbami i szerokim zakresem przełożeń na kasetach. Są to także dedykowane manetki dla lepszej kontroli na nierównych nawierzchniach zintegrowane z hamulcami hydraulicznymi w standardzie flat mount. Co cechuje przerzutki Shimano GRX? Opcje napędów: 1×10 ; 1×11; 1×12 (z opcją użycia kasety 10-51T) i analogicznie to samo z podwójną korbą. Każda z przerzutek Shimano posiada sprzęgło stabilizujące pracę łańcucha na nierównościach terenowych. Dla osób poszukujących tańszych alternatyw, dostępne są grupy napędowe takie jak: Shimano Tiagra, Sora czy Claris, które oferują solidne osiągi przy bardziej przystępnej cenie. Jednak należy pamiętać, że tam przerzutka z tyłu nie będzie tak silnie trzymać w ryzach łańcucha na wybojach – wynika to z braku sprzęgła.
Ostatnimi dniami SRAM wyznaczył najnowszy punkt odniesienia. Zaprezentował najnowszą grupę gravelową w układzie 13 rzędowej kasety. Mowa tutaj o elektronicznej i bezprzewodowej grupie XPLR. Póki co jest to nowość na rynku i ze świecą należy szukać producenta, który seryjnie proponuje ten napęd w swoich rowerach.
Warto również wspomnieć o propozycjach od MicroShift, takich jak Advent oraz Advent X, które oferują prostotę, mocne sprzęgło przerzutki i niezawodność. Niebawem również zagości w wielu rowerach niedawno zaprezentowany światu model SWORD, co sugeruje rosnącą konkurencję na rynku. We wcześniejszym załączonym filmie szerzej został omówiony napęd SRAM Apex, natomiast w poniższym dowiedzieć się możesz ile rzędów warto aby miała korba w Twoim rowerze gravelowym: 1, 2 czy może 3?
5. Wyposażenie rowerów + słownik pojęć np. co to jest kierownica z flarą
Wyposażenie roweru gravelowego może znacząco wpłynąć na komfort i funkcjonalność. Jednym z popularnych elementów jest kierownica z flarą, czyli kierownica rozszerzająca się na boki ku dołowi. Taki kształt poprawia stabilność i kontrolę podczas jazdy po nierównym terenie, a także zwiększa komfort na długich dystansach, umożliwiając różnorodne ustawienia dłoni. Eliminuje to cieśnie nadgarstków, łokcie oraz obręczy barkowej, czyli częste kontuzje rowerzystów, którzy zbyt długo jeżdżą na rowerze ze sztywnym widelcem w jednej pozycji. Flara daje jeszcze jeden ważny aspekt: dzięki niej z łatwością zmieścisz w kierownicy większą torbę bikepackingową. Dlaczego to ma znaczenie? Ponieważ klamkomanetki na takiej kierownicy podczas zmiany bigów pracują do środka kierownicy. Zatem dzięki flarze są one lekko wysunięto do zewnątrz i ich praca nie jest ograniczana torbą na kierownicy.
Kierownica posiada również drop, czyli głębokość gięcia do dołu. Oznacza to, jak bardzo obniżamy naszą sylwetkę w dolnym chwycie baranka. Im większy jest drop tym nasza pozycja jest bardziej aerodynamiczna, ale jednocześnie nasze plecy muszą być gotowe do większego zgięcia się.
Ponadto, rowery gravelowe często wyposażone są w dodatkowe punkty montażowe, które pozwalają na zamocowanie bagażników, toreb, bidonów czy błotników. Są one nieocenione podczas długich wypraw. I tu wejdźmy w semantykę, przez niektórych traktowaną jak religię, a mianowicie czy jazda z sakwami to bikepacking? Sakwy, by je zainstalować wymagają użycia bagażnika. Bagażnik jest dodatkiem instalowanym z tyłu i/lub z przodu co przekłada się na nierówny rozkład masy roweru i dodatkowo swoje waży. Natomiast bikepacking sam w sobie to tzw. jazda na lekko i pakowanie wyłącznie w torby przyczepiane głównie paskami do ramy. Bagażniki mają napisane do jakiej masy możesz go obciążyć – zazwyczaj przy pomocy sakw. I jest to naturalna kolej rzeczy, by mieć skłonność do dopakowania go większym ciężarem. Czyli przeciwieństwo etosu bikepackingu.
Ważnym elementem są także opony, które powinny być dostosowane do najróżniejszego terenu – im szersze i bardziej agresywnie bieżnikowane, tym lepiej poradzą sobie w trudnych warunkach. Ale o nich więcej przeczytasz w następnym punkcie. Ale nim to zrobisz warto dowiedzieć się więcej o niezbędnym wyposażeniu współczesnego roweru gravelowego.
6. „Prześwit ramy” na opony – dlaczego to ma znaczenie?
Jednym z kluczowych aspektów konstrukcji roweru gravelowego jest prześwit ramy, czyli miejsce, które pozwala na montaż opon o odpowiedniej szerokości. Zwiększony prześwit umożliwia założenie szerszych opon, co jest istotne z kilku powodów. Szersze opony oferują lepszą przyczepność, zwłaszcza na luźnych nawierzchniach oraz zwiększają komfort jazdy dzięki lepszej amortyzacji na nierównościach. Standardem w gravelach jest prześwit pozwalający na montaż opon o szerokości przynajmniej 40 mm, co umożliwia pewną jazdę w zróżnicowanych warunkach. Szersza opona w standardzie bezdętkowym (system tubeless) pozwala Ci „zejść” z ciśnienia w kołach. A dzięki temu będzie się lekko uginała i tym samym zaoferuje Ci pochłanianie drgań – często jedyną amortyzację w gravelu. Wybierając rower gravelowy, warto upewnić się, że rama i widelce mają odpowiedni prześwit, aby móc w trakcie eksploatacji „próbować” różnych typów bieżnika, szerokości i mieszanek. Opony do warunków terenowych potrafią też mocniej się oblepiać błotem podczas jazdy w terenie dlatego warto też zachować rozsądek z analizowaniem „czy jest wystarczający prześwit na podłodze serwisu rowerowego” – przyklejona do bieżnika glina może szybko to zweryfikować. Dlatego ograniczanie się do rowerów pozwalających wsadzić jedynie opony o szerokości 35mm może w przyszłości bardzo Ci pokrzyżować plany w wykorzystywaniu potencjału roweru gravelowego.
7. Możliwość załadunku roweru i dalszej rozbudowy
Rowery gravelowe często służą do długodystansowych wypraw, co wymaga odpowiedniego przygotowania sprzętu. Wiele modeli oferuje liczne punkty montażowe – jednak warto ich rozkład dokładnie przeanalizować przed zakupem. Przyjrzyj się uważnie, które z otworów są do czego. Niektóre pozwalają tylko na przymocowanie bagażnika na przód (jedna śruba na widelcu), ale eliminują instalacje toreb bikepackingowych (minimum dwa otwory w pionie na widelcu), a nawet dodatkowych akcesoriów. Jest to niezwykle ważne dla osób planujących wyprawy, gdzie konieczne jest przewożenie dodatkowego sprzętu, jedzenia czy ubrań. Możliwość montażu różnych akcesoriów sprawia, że rower gravelowy staje się bardziej wszechstronny i gotowy na każdą przygodę. Niektóre z rowerów posiadają liczne otwory wewnątrz głównego trójkąta, do których można zainstalować torby szyte na wymiar za pośrednictwem śrub, a nie pasków. Czemu ma to znaczenie? Ponieważ przy bardzo długich wyprawach torby zaczepione paskami mogą wytrzeć cały lakier uszkadzając przy tym ramę – w szczególności gdy dostanie się pod nie niefortunnie kilka ziarenek piasku. Również jeżdżąc po ostrzejszym terenie z czasem paski mogą ulec uszkodzeniu/urwaniu.
Ważnym aspektem jest również opcja montażu błotników, które chronią przed błotem i wodą, co zwiększa komfort jazdy w trudnych warunkach pogodowych. Podobnie rzecz się ma z instalacją podnóżka – zwłaszcza gdy rower jest zapakowany bagażami. I co ciekawe też nie jest to takie oczywiste, by z łatwością go do każdego modelu dokręcić. Dlatego też część rowerów posiada dedykowane otwory instalacyjne pod tzw. nóżkę.
8. Punkt niespodzianka: Rower musi Ci się podobać i być wygodny
Ostatnim, ale niezwykle ważnym aspektem, jest Twoja subiektywna kwestia estetyki i komfortu. Nawet najbardziej zaawansowany technologicznie rower nie przyniesie radości z jazdy, jeśli nie będzie odpowiadał naszemu poczuciu estetyki i nie będzie wygodny. Design i estetyka roweru są często niedoceniane, a przecież to właśnie one mogą być decydującym czynnikiem, który sprawi, że z przyjemnością wsiądziemy na rower każdego dnia. Warto również pamiętać, że komfort jazdy zależy od wielu czynników, takich jak odpowiednie dopasowanie rozmiaru ramy, ergonomia siodełka, czy ustawienia kierownicy. By odpowiednio dobrać swój rozmiar ramy stworzyliśmy dedykowany wpis poświęcony tylko temu zagadnieniu: Co zrobić gdy jesteś pomiędzy rozmiarami rowerów w tabeli producenta? Rowery z barankiem oraz miejskie. I nawet jak już mamy właściwy rozmiar roweru to i tak bazowych część ustawień i komponentów warto skorygować u specjalisty od tzw. bikefittingu. Ekspert ten spersonalizuje ustawienie roweru do naszego ciała i oczekiwań. Może też się okazać, że trzeba będze wymienić siodełko na inne, mostek na krótszy lub dłuższy, a może nawet kierownice na inną. Jednak pamiętajmy, by podczas ostatecznego wyboru gravela (jak i każdego innego roweru), zwrócić uwagę na to, aby spełniał on nasze oczekiwania zarówno pod względem wyglądu, jak i komfortu użytkowania.
Jak widzisz często pojawiają się w tym wpisie rowery marki Marin, które są odpowiedzią na potrzeby rynku rowerów gravelowych. Ba – powiem więcej – Marin był pierwszą firmą rowerową w Europie, która odważyłą się rozpocząć ten trend już w 2015 roku z rowerem Lombard. A w chwili obecnej oferta rowerów gravelowych to kilkanaście opcji do wyboru z carbonu, aluminium oraz stali chromowo – molibdenowej w cenach zaczynających się od 3299zł https://www.marinbikes.com/pl/bikes/use/beyond-road.
